مقدمه
با پیشرفت روز افزون تکنولوژی ها و ازدیاد تغییرات در سطوح مختلف توسعه یک سیستم نرم افزاری، توسعه دهندگان به فکر پیروی از اصولی برای مدیریت پیچیدگی های توسعه یک محصول مبتنی بر وب ساخته.
در ادامه به بررسی راهکارها و معرفی برخی از اصول کدنویسی تمیز می‌پردازیم، با به کارگیری این اصول می‌توان نسبت به تغییرات سامانه ها منعطف بود و هر تغییر را با صرف هزینه اندک به محصول افزود.
۱. برنامه ریزی دقیق
قبل از شروع برنامه نویسی، پروژه های خود را برنامه ریزی کنید. همه چیزهایی که نیاز دارید را یادداشت کنید، آنها را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید. این کار منجر به نوشتن کد بهتر و افزایش سرعت کار شما خواهد شد.
۲. کامنت گذاری
تفسیر کردن کدتان نه تنها به خودتان، بلکه به دیگران که با آن کار می کنند نیز کمک می کند. کامنت های خوب چرایی انجام کارها را توضیح می دهند، نه خودِ کار را. خودِ کد، نحوه انجام کار را توضیح می دهد.
۳. اصل D.R.Y
D.R.Y. مخفف “Don’t Repeat Yourself” است، که به معنای “کد خود را تکرار نکنید” می باشد.
این یک اصل مهم در برنامه نویسی است که به شما توصیه می کند تا حد امکان از تکرار کد خودداری کنید.
با استفاده مجدد از متغیرها، توابع و سایر عناصر کد، می توانید:
- کد تمیزتر و قابل مدیریت تر: پیدا کردن و تغییر کد آسان تر می شود.
- کاهش خطاها: با داشتن یک نسخه از کد، احتمال وجود خطا در چندین مکان مختلف را کاهش می دهید.
- افزایش بهره وری: زمان کمتری را برای نوشتن کد تکراری صرف می کنید و می توانید روی منطق پیچیده تر تمرکز کنید.
با رعایت اصل D.R.Y. می توانید کد با کیفیت بالاتر، قابل نگهداری بهتر و کارآمدتر بنویسید.
۴. نام گذاری صحیح
انتخاب نام های توصیفی و منحصر به فرد برای کلاس ها، متغیرها، متدها، توابع و سایر عناصر کد، بسیار مهم است. این کار به دلایل زیر مفید است:
۱. درک آسان برنامه: نام های روشن و گویا باعث می شود همه، از خود شما تا همکاران و هر کسی که در آینده با کد کار می کند، به راحتی متوجه شوند که هر بخش از کد چه کاری انجام می دهد. این امر مستلزم صرف زمان کمتر برای تفسیر و درک منطق برنامه می شود.
۲. نگهداری و تغییر آسان تر: با داشتن نام های توصیفی، پیدا کردن و تغییر بخش های خاص کد در صورت نیاز بسیار ساده تر می شود. این امر موجب صرفه جویی در زمان و تلاش برای توسعه و رفع اشکالات است.
۳. کاهش خطاها: استفاده از نام های مختصر یا مبهم می تواند منجر به سوء برداشت شود و در نتیجه به خطاهای منطقی در برنامه منجر شود. نام های دقیق و گویا این احتمال را به حداقل می رساند.
۴. مستندسازی خودکار: نام های خوب تا حد زیادی به عنوان مستندات درون خط عمل می کنند و نیاز به نوشتن مستندات جداگانه را کاهش می دهند. این کار موجب صرفه جویی در زمان و تلاش برای توسعه و نگهداری مستندات می شود.
۵. بهبود همکاری: استفاده از یک سبک نامگذاری واضح و سازگار در پروژه های تیمی، همکاری و ارتباط بین توسعه دهندگان را آسان تر می کند.
نکاتی برای انتخاب نام های خوب:
- از نام های کوتاه و مختصر اما معنادار استفاده کنید.
- از کلمات کلیدی زبان برنامه نویسی که معنای خاصی دارند، دوری کنید.
- از کلمات مخفف که برای همگان قابل فهم نباشند، خودداری کنید.
- برای کلاس ها و متدها از اسم استفاده کنید و برای توابع و متغیرها از فعل استفاده کنید.
- از ساختار یکسان برای نامگذاری عناصر مشابه استفاده کنید.
استفاده از این نکات و توجه به اهمیت توصیفی و منحصر به فرد بودن نام ها، به شما کمک خواهد کرد تا کدهایی تمیز، قابل درک و نگهداری راحت بنویسید.
۵. اجتناب از تو در تو شدن طولانی
تو در تو شدن طولانی در برنامه نویسی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن بلوک های کد به صورت عمیق در داخل یکدیگر قرار می گیرند. این امر می تواند خوانایی و فهم کد را دشوار کند، و همچنین احتمال بروز خطا و اشکال را افزایش می دهد.
راهکارهایی برای اجتناب از تو در تو شدن طولانی:
- استفاده از ساختارهای شرطی مناسب: به جای استفاده از چندین شرط
ifپشت سر هم، از ساختارهای شرطی تو در تو مانندif...else if...elseیاswitchاستفاده کنید. - استفاده از توابع: وظایف پیچیده را به توابع مجزا تفکیک کنید. این کار کد را به بخش های کوچکتر و قابل مدیریت تر تقسیم می کند.
- استفاده از عبارات کوتاه: از عبارات طولانی و پیچیده خودداری کنید. عبارات کوتاه خوانایی و فهم کد را آسان تر می کنند.
- استفاده از کامنت ها: کد خود را به طور واضح کامنت گذاری کنید تا منطق آن قابل فهم باشد.
نکاتی برای تشخیص تو در تو شدن طولانی:
- به تعداد سطوح تو در تو توجه کنید: اگر کد شما بیش از ۴ یا ۵ سطح تو در تو دارد، احتمالاً نیاز به بازسازی دارد.
- به دنبال کدهای تکراری باشید: اگر کد خود را در چندین بلوک تو در تو تکرار می کنید، می توانید آن را در یک تابع مجزا قرار دهید.
- به دنبال بلوک های کد غیرضروری باشید: اگر بلوک های کدی وجود دارند که هیچ کاری انجام نمی دهند یا فقط یک کار ساده را انجام می دهند، می توانید آنها را حذف کنید.
با رعایت این نکات می توانید از تو در تو شدن طولانی در کد خود اجتناب کنید و به خوانایی، فهم و کیفیت کد خود بیفزایید.
۶. کد خود را تست کنید
قبل از انتشار محصول، تست کامل کد برای یافتن باگ و خطا ضروری است!
قبل از اینکه محصول خود را در اختیار عموم قرار دهید، اطمینان حاصل کنید که کد آن را به طور کامل برای یافتن هرگونه باگ و خطا بررسی کرده اید. این کار به حفظ اعتبار شما و ارائه تجربه کاربری بهتر به کاربران کمک می کند.
دلایل تست کد قبل از انتشار:
- جلوگیری از مشکلات عملکردی: اشکالات می توانند منجر به توقف برنامه، رفتار غیرمنتظره یا خرابی شوند که تجربه کاربری ناخوشایندی را برای کاربران ایجاد می کند.
- حفظ امنیت: برخی از باگ ها می توانند منجر به آسیب پذیری های امنیتی شوند و اطلاعات کاربران را به خطر بیندازند.
- کاهش هزینه های رفع اشکال: رفع اشکال پس از انتشار محصول معمولا زمان و هزینه بیشتری نسبت به آن قبل از انتشار نیاز دارد.
- بهبود شهرت محصول: محصولی بدون باگ و خطا، تجربه کاربری بهتر و رضایت بیشتر کاربران را به دنبال دارد.
روش های تست کد:
- تست دستی: تست کد به صورت دستی برای اطمینان از عملکرد صحیح کلی برنامه.
- تست خودکار: استفاده از ابزارهای تست خودکار برای اجرای مجموعه ای از تست ها به صورت خودکار و پوشش دادن طیف وسیعی از سناریوها.
- تست یکپارچه سازی: بررسی اینکه اجزای مختلف برنامه به درستی با هم کار می کنند.
- تست واحد: بررسی اینکه هر واحد کد وظیفه خود را به درستی انجام می دهد.
- تست بتا: ارائه نسخه اولیه محصول به گروهی از کاربران منتخب برای دریافت بازخورد و شناسایی باگ های نهایی.
ابزارهای تست خودکار:
با رعایت این نکات و استفاده از روش های تست کد مناسب، می توانید اطمینان حاصل کنید که محصول شما با کیفیت بالا و بدون باگ در اختیار کاربران قرار می گیرد.
۷. کنترل ورژن
استفاده از نرم افزار کنترل نسخه به شما کمک می کند تا تغییرات را ردیابی کرده و همه اعضای تیم روی آخرین نسخه کار کنند.
استفاده از نرم افزار کنترل نسخه مزایای فراوانی برای توسعه نرم افزار به خصوص کار تیمی به همراه دارد. برخی از مهم ترین این مزایا به شرح زیر هستند:
ردیابی تغییرات: به طور خودکار تمام تغییرات انجام شده در کد را ذخیره می کند، بنابراین می توانید ببینید چه کسی چه چیزی را چه زمانی تغییر داده است. این امر برای حل مشکلات، مستندسازی تاریخچه پروژه و درک اینکه چرا کد به شکل فعلی خود درآمده است، بسیار مفید است.
همکاری تیمی: به همه اعضای تیم اجازه می دهد تا به طور همزمان روی یک پروژه کار کنند و تغییرات خود را بدون نگرانی از تداخل با کار دیگران برهم بزنند. این کار فرآیند توسعه را بسیار کارآمدتر و روان تر می کند.
جلوگیری از اشتباهات: امکان بازگرداندن پروژه به نسخه های قبلی را در صورت بروز هرگونه مشکل یا خطا فراهم می کند. این کار باعث می شود که آسیب ناشی از اشتباهات به حداقل برسد و زمان بازیابی بسیار سریع تر شود.
مقایسه تغییرات: امکان مقایسه نسخه های مختلف کد را فراهم می کند، بنابراین می توانید به راحتی ببینید چه تغییراتی در طول زمان انجام شده است و چرا انجام شده است.
مستندسازی پروژه: به عنوان یک سابقه تاریخی از چگونگی تکامل کد عمل می کند و درک کد را برای توسعه دهندگان جدید آسان تر می کند.
استفاده از ویژگی های پیشرفته: بسیاری از نرم افزارهای کنترل نسخه دارای ویژگی های پیشرفته ای مانند مدیریت شاخه ها، برچسب گذاری و ادغام خودکار هستند که می توانند فرآیند توسعه را حتی بیشتر ساده و سازماندهی کنند.
در مجموع، استفاده از نرم افزار کنترل نسخه برای هر پروژه توسعه نرم افزاری، به ویژه پروژه های تیمی، ضروری است. با استفاده از این نرم افزارها می توانید اطمینان حاصل کنید که کار به طور موثر انجام می شود، اشتباهات به حداقل می رسند و تاریخچه پروژه به طور کامل مستند می شود.
۸. داکیومنت نویسی (مستند سازی)
مستندسازی کد به اندازه تمام مواردی که بهش اشاره کردید اهمیت داره. اگر می خواهید دیگران از قراردادهای کدنویسی شما پیروی کنن و نحوه کار محصولتون رو درک کنن، به مستندات خوب نیاز دارید.
در اینجا چند دلیل ذکر شده که چرا مستندسازی کد مهمه:
- درک آسان کد: مستندات خوب توضیح میده که کد شما چطور کار می کنه، بدون اینکه فقط خود کار رو شرح بده. این کار به دیگران کمک می کنه تا منطق برنامه و هدف هر بخش از کد رو به راحتی درک کنن.
- کاهش زمان توسعه: وقت گذاشتن برای مستندسازی در ابتدای کار می تونه در نهایت در کل فرآیند توسعه صرفه جویی کنه. وقتی همه اعضای تیم می دونن که هر بخش از کد چه کاری انجام می ده، دیگه لازم نیست وقتشون رو برای تفسیر و درک منطق برنامه تلف کنن.
- بهبود همکاری: مستندات باعث می شه تیم های توسعه دهنده بتونن بهتر با هم کار کنن و اشتباه های کمتری پیش بیاد. وقتی همه از قراردادهای کدنویسی و نحوه کار سیستم باخبر هستن، می تونن با اطمینان خاطر کدهای جدید اضافه کنن یا تغییرات لازم رو اعمال کنن.
- تسهیل نگهداری و پشتیبانی: مستندات خوب مستلزم اینه که به جای تمرکز روی چگونگی نوشتن کد، تمرکز روی چرایی ایجاد اون باشه. این به تعمیر و نگهداری برنامه در آینده کمک می کنه، چون افرادی که مسئول رفع باگ ها و بهبود برنامه در آینده هستن، راحت تر متوجه می شن که برنامه چطور کار می کنه و تغییرات مورد نیاز به چه شکلی باید انجام بشه.
علاوه بر این موارد، مستندات خوب می تونه اعتبار شما رو به عنوان توسعه دهنده یا تیم توسعه دهنده بالا ببره، چون نشون می ده که اهمیت زیادی به کیفیت و قابل فهم بودن کدتون می دین.
بنابراین، توصیه می کنم حتما زمانی رو برای مستندسازی کدتون، نه فقط نوشتن اون، اختصاص بدین. با این کار در دراز مدت، هم در زمان خودتون صرفه جویی می کنید و هم کار رو برای خودتون و سایر افرادی که با کدتون کار می کنن، آسان تر می کنید.
دیدگاه خود را بیان کنید
آخرین نوشته ها
نظرات کاربران